Λίγες κουβέντες με έναν ψαρά, μια βόλτα στα μαγαζιά του Λιμένα και ο χρόνος αναμονής του λεωφορείου εξαντλείται γρήγορα. Φτάνω στη Σκάλα Ποταμιάς, όπου με περιμένει ένα τζιπάκι κάμπριο.
Κοιτάζω γύρω μου προσπαθώντας να απαντήσω το μείζον ερώτημα της στιγμής: «Πού να πρωτοπάω;»
Πίσω μου δεσπόζει το Υψάριο, το ψηλότερο σημείο του νησιού, στα 1.203 μέτρα. Γύρω απ’ τη βραχώδη κορυφή, τα πάντα είναι σκεπασμένα με πράσινο, ενώ μπροστά μου εκτείνεται η ακτή του όρμου Ποταμιάς. Η απόφαση είναι δύσκολη...
Ο όρμος της Ποταμιάς
40 λεπτά αεροπλάνο μέχρι Καβάλα, 10 λεπτά ταξί μέχρι Κεραμωτή και άλλη μισή ώρα φέριμποτ μέχρι τον Λιμένα, η Θάσος δεν είναι και τόσο μακρινός προορισμός τελικά!
Πρώτη εξόρμηση, περιοχή Παναγίας
Μετά από συζητήσεις με τον ντόπιο φίλο μου Βασίλη Καστρινό, ξεκινάω από το διατηρητέο χωριό Παναγία. Τα παραδοσιακά του σπίτια χτίστηκαν ανάμεσα στα δέντρα της πλαγιάς και έχουν θέα προς όλο τον κόλπο, «για να βλέπουν τους πειρατές», όπως μου εξηγεί ο Βασίλης. Μετά την Παναγία, κατευθύνομαι προς το Ακρωτήρι Πύργος, για να βρω τον χωματόδρομο που καταλήγει στο μόνο σημείο του νησιού απ’ όπου φαίνονται η θάλασσα, όλος ο όρμος και το βουνό. Καθώς δεν υπάρχουν ταμπέλες, ακολουθώ τις οδηγίες των ντόπιων: «Θα φτάσεις σ’ αυτό το σπιτάκι και μετά θα πάρεις όχι τον πρώτο, αλλά τον δεύτερο χωματόδρομο.» Τελικά, δεν ξέρω εάν πήρα τον σωστό δρόμο, αλλά έκανα μια διαδρομή με μουσική υπόκρουση ήχους άγριων πουλιών και έφτασα σ’ ένα σημείο με καταπληκτική θέα.
Το χωριό Παναγία
Παραλιακά
Η επόμενη διαδρομή είναι μια παραλιακή περιήγηση. Σχεδόν σε κάθε κόλπο σταματάω με αλάρμ για να τραβήξω φωτογραφία, νομίζοντας ότι είναι ο ωραιότερος του νησιού. Απ’ όλες τις παραλίες ξεχωρίζω τον Παράδεισο, που εκτός της ψιλής χρυσής άμμου και της καταγάλανης θάλασσας, προτερήματα που έχουν όλες οι παραλίες του νησιού, οριοθετείται από ψηλά βράχια γεμάτα βλάστηση. Εδώ, το πράσινο φτάνει μέχρι το κύμα. Στη μέση της παραλίας έχει αναψυκτήριο και η άκρη της έχει παραχωρηθεί, άτυπα, στους γυμνιστές.
Η παραλία Παράδεισος
Λίγα χιλιόμετρα πιο κάτω, βρίσκεται η χερσόνησος Αλυκή, όπου τα ερείπια ενός αρχαίου οικισμού συνορεύουν με τη θάλασσα. Δίπλα απ’ τον αρχαιολογικό χώρο, βρίσκεται το βυθισμένο λατομείο. Οι μισοτελειωμένες εργασίες δείχνουν ότι το εργοτάξιο εγκαταλείφθηκε απρόσμενα από βίαιο γεγονός, πιθανόν από τον μεγάλο σεισμό του 365 μ.Χ. ή εκείνον του 1509 μ.Χ.
Τα λευκά μάρμαρα της Αλυκής
Εκεί, μπορεί κανείς να κολυμπήσει βλέποντας λευκό μάρμαρο στον πάτο της θάλασσας.
Επόμενο αξιοθέατο η Μονή Αρχαγγέλου Μιχαήλ, στην είσοδο της οποίας μπορεί κανείς να διαβάσει: «... Οι άντρες να φορούν μακρύ παντελόνι και υποκάμισο, οι γυναίκες να φορούν φούστα και σάρπα». Με το που περνάς την πύλη, εάν είσαι γυναίκα και δεν φοράς φούστα, κάποιος απ ́ τη μονή σού δανείζει μία για όσο θα διαρκέσει η επίσκεψή σου. Οι υπόλοιπες ενδυματολογικές απαιτήσεις δεν τηρούνται στην πράξη.
Η ιερά μονή χτίστηκε το 1024 μ.Χ. και στο εσωτερικό της φυλάσσεται κομμάτι του Τιμίου Ήλου, δηλαδή, όπως φημολογείται, ένα μέρος των καρφιών που χρησιμοποιήθηκαν για τη σταύρωση του Χριστού.
Πληροφορία: Από την αρχαιότητα η Θάσος ήταν γνωστή για το πλούσιο υπέδαφός της σε σίδηρο, χρυσό και λευκό μάρμαρο. Οι εξορύξεις σταμάτησαν από το 1964, ενώ σήμερα κύριες εισοδηματικές πηγές της Θάσου αποτελούν η ξυλεία, ο τουρισμός, το λάδι, οι ελιές και το μέλι.
Η Μονή Αρχάγγελου του 1024 μ.Χ.
Η παραλιακή περιήγηση του νησιού κλείνει με την Ψιλή Άμμο, το Πευκάρια και τα Λιμενάρια, τρεις παραλίες που, πλην της ομορφιάς τους, προσφέρουν τη δυνατότητα θαλάσσιου σκι, τζετ σκι, αλεξίπτωτου θαλάσσης, ιστιοπλοΐας και σέρφινγκ.
Η Ψιλή Άμμος
Ορεινά χωριά, χώμα και κορυφή
Υπάρχουν πολλοί δρόμοι για να φτάσει κανείς στην κορυφή του νησιού, όλοι όμως χρειάζονται χρόνο και τετρακίνητο όχημα. Ξεκινώντας από τη Σκάλα Μαριών ή τα Λιμενάρια, ο δρόμος περνάει απ’ τις Μαριές, ένα μικρό ορεινό χωριό 100 κατοίκων χτισμένο σε μια ρεματιά. Όταν επισκέφθηκα τη Θάσο ο Σταύρος, 3 ετών, ήταν το μόνο παιδάκι που κατοικεί μόνιμα στις Μαριές. Όπως έλεγε και η κυρα-Δήμητρα: «Περιμένει να έρθει ο Ιούλιος, να έρθουν και τα άλλα παιδάκια». Η έλλειψη συγκοινωνίας και η χαμηλή τουριστική κίνηση κάνουν τις Μαριές το ιδανικό μέρος για όσους αποζητούν ορεινή ησυχία.
Τα "καταρρακτάκια" της Λίμνης Μαριών
Λίγο ψηλότερα από το χωριό, κάτω από τη μόνιμη σκιά ενός πλατάνου, βρίσκεται μια οικογένεια που πουλάει, εδώ και πολλά χρόνια, μέλι δικής της παραγωγής. Αποκεί ξεκινάει και το μονοπάτι που φτάνει στη λίμνη και τα «καταρρακτάκια», όπως λένε και οι ντόπιοι.
Στον δρόμο για την κορυφή, μπορείτε επίσης να σταματήσετε στο καταφύγιο. Ένας κυνηγός, που σκότωσε τον γιο του κατά λάθος, ξεκίνησε να το χτίσει, με σκοπό να το αφιερώσει στην Παναγία. Παρότι πέθανε πριν τελειώσει, το έργο ολοκληρώθηκε από τον ορειβατικό σύλλογο. Πεύκα, έλατα, βελανιδιές, κέδροι και καστανιές συνθέτουν το πράσινο του τοπίου, που σιγά σιγά απογυμνώνεται μέχρι τη βραχώδη κορυφή, απ’ όπου μπορεί κανείς να δει όλο το νησί πανοραμικά. Εκεί βρίσκονται και οι βάσεις ενός ραντάρ που θέλησε να βάλει το ΝΑΤΟ, αλλά γκρεμίστηκε από τους Θασιώτες.
Για την εξίσου χρονοβόρα κατάβαση, επέλεξα τη διαδρομή που περνάει από το μεγάλο Πρίνο. Τα λάστιχα του τζιπ δεν άντεξαν τη συνεχόμενη καταπόνηση και λίγο έξω από την πλατεία του χωριού ο πίσω τροχός παρέδωσε πνεύμα. Περιμένοντας την οδική βοήθεια, έριξα μια ματιά στην πλατεία του χωριού και είδα πως πίσω από τα πλατάνια κρύβονταν δύο ταβέρνες. To αυτοκίνητο ήταν έτοιμο, πριν τελειώσω το φαγητό. «Και ξέρεις, ε, μπορεί να σε ξαναχρειαστώ», είπα στον άνθρωπο την ώρα που έφευγε. Μου χαμογέλασε και απάντησε: «Χρειαστείς, ξεχρειαστείς, εγώ, τώρα, πάω να πιω κάτι ουζάρες, από αύριο αν είναι.»
Επειδή υπάρχουν τρεις δρόμοι που ανεβαίνουν στο βουνό και εγώ αναγκαστικά είχα παραλείψει έναν, αποφάσισα την επομένη να τον δοκιμάσω. Από τον Ποτό, ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος φτάνει στον Θεολόγο, την παλιά πρωτεύουσα του νησιού, που έχει χαρακτηριστεί κι αυτός «παραδοσιακός οικισμός». Στην πλατεία, οι ντόπιοι, που έπιναν τσίπουρο από το πρωί, μου είπαν: «Τελευταίο άφησες τον Θεολόγο, ρε, πρώτα εδώ έπρεπε να έρθεις. Τέλος πάντων, τι να κεράσουμε;» Αντίθετα με τα υπόλοιπα ορεινά χωριά, ο Θεολόγος είναι ζωντανό χωριό με πολλούς κατοίκους.
Βορειοανατολικά δάση
Ο Βασίλης μού είχε φυλάξει δύο εκπλήξεις για το τέλος. Η πρώτη ήταν μια επίσκεψη στον στάβλο του, όπου έτρεχαν ανέμελα το λευκό αραβικό του άλογο, το καφέ Quarter Horse (ίππος Τετάρτου) και ένα πουλαράκι ενός έτους. Καβαλήσαμε και ο Βασίλης οδήγησε τα άλογά μας στη δασική περιοχή που βρίσκεται πάνω από τα χωριά της Ποταμιάς και της Παναγίας. Το μόνο που ακουγόταν καθ’ όλη τη διάρκεια της βόλτας ήταν τα πουλιά. Όπως μου εξήγησε κι ο Βασίλης, στη Θάσο εφαρμόζεται το διεθνές πρόγραμμα Bird Life για τη διάσωση των άγριων πουλιών.
Ο Βασίλης Καστρινός με το λευκό αραβικό του άλογο
H δεύτερη έκπληξη ολοκλήρωσε την περιήγηση στις δασικές εκτάσεις τού ανατολικού μέρους του νησιού. Με τετρακίνηση και αναγκαίες στάσεις, για να βγάλουμε τις πέτρες που είχε φέρει ο χειμώνας στον δρόμο, φτάσαμε σε ένα σημείο με θέα όλη την πλαγιά του βουνού. Λίγο πιο κάτω, σταματήσαμε, καθίσαμε κοντά σε μια βρύση και φάγαμε τυρί, ντομάτα, ελιές, αβγό και ψωμί. Δυστυχώς, όμως, οι δείκτες του ρολογιού δεν χαλαρώνουν, όπως οι άνθρωποι, και πολύ σύντομα αναγκάστηκα ν’ αρχίσω το τρέξιμο, ώστε να προλάβω το πλοίο του γυρισμού.
Οι κορυφές των βορειοανατολικών δασών
Post Scriptum
Στην αρχή, τα πράσινα βουνά μού θύμιζαν τις Άλπεις, ενώ οι αμμώδεις παραλίες την Καραϊβική. Στο τέλος, αυτά τα τόσο διαφορετικά τοπία έμαθαν να συνυπάρχουν στο μυαλό μου με το όνομα Θάσος...
Αποχαιρετώντας τη Θάσο...
Κείμενο & Φωτογραφίες: Στάθης Αντωνίου
