Μόλυβος Λέσβου- Περήφανη ομορφιά

Στο φιλόξενο λιμάνι του τα χταπόδια αργοψήνονται στη θράκα και μας περιμένουν να τα απολαύσουμε μαζί με ντόπιο ουζάκι και καλή παρέα…

Κείμενο - Φωτογραφίες: Ιωάννα Παραβάλου

Πώς θα πάτε:

• Αεροπορικώς: Από το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» (καθημερινά πτήσεις).
• Με πλοία από το λιμάνι του Πειραιά και της Καβάλας.
• Με ταχύπλοα (σε 5-6 ώρες). 

Χτισμένος σε μια περιοχή που άλλοτε φημιζόταν για τα αμπέλια της, ο Μόλυβος (Μήθυμνα) είναι ο πιο γραφικός παραδοσιακός οικισμός της Λέσβου. Ο πανάρχαιος δεσμός αυτού του νησιού με το Αιγαίο είναι αποτυπωμένος στην καθημερινή κίνηση μα και την ψυχή των ανθρώπων του. Ο Μόλυβος απλώνεται νωχελικά κάτω από την προστατευτική «ματιά» του περήφανου κάστρου του, που στέκει εκεί, στην κορυφή του λόφου, από χρόνια μακρινά και κουβαλά θύμησες παλιές…

Είναι το δεύτερο σε μέγεθος κάστρο του νησιού. Ο Γενοβέζος Φραγκίσκος Γατελούζος ενίσχυσε τα τείχη του το 1373 με επάλξεις και οχυρωματικά έργα, για να αντέχει στον χρόνο… Στο μικρό θεατράκι που βρίσκεται εδώ τα καλοκαίρια φιλοξενούνται πολιτιστικές παραστάσεις.

Σκεπαστά δρομάκια, καμάρες και σκαλοπάτια σε ξεναγούν στις γραφικές γειτονιές του. Σπίτια σμιλεμένα με πέτρα και ξύλο, τετράρριχτες στέγες με κόκκινα κεραμίδια, έντονα επιχρίσματα, πόρτες και παράθυρα στα χρώματα της γης και της θάλασσας… Νομίζεις πως κινείσαι μέσα σ’ έναν πίνακα ζωγραφικής δουλεμένο με χρώμα και συναίσθημα! Κάποια αρχοντικά του 18ου και 19ου αιώνα διατηρούνται ως τις μέρες μας σε άριστη κατάσταση, μεταφέροντάς μας σε άλλες εποχές.

Χαρακτηριστικά αρχοντικά είναι του Γιαννάκου και του Κράλλη, το οποίο ανήκει σήμερα στη Σχολή Καλών Τεχνών και έχει εξαιρετική διακόσμηση στο εσωτερικό του. Ανάμεσα στα παραδοσιακά σπίτια αγροτικού και μακεδονικού ρυθμού ανακαλύπτουμε και κάποια εντυπωσιακά νεοκλασικά.

Περπατώντας στα δρομάκια του Μόλυβου, ο χρόνος λες και σταματά. Ασφαλώς, θα δροσιστούμε σε κάποια από τις πέτρινες βρύσες του με τις λιθανάγλυφες επιγραφές, θα ανακαλύψουμε τα παλαιά λουτρά και την εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα (19ος αι.), καθώς και τη βασιλική του Ταξιάρχη (18ος αι.). Μεγάλο ενδιαφέρον έχουν η Δημοτική Βιβλιοθήκη με 9.000 τόμους, η Δημοτική Πινακοθήκη και το Δημαρχείο.

Στα μονοπάτια του χθες…

Ο Μόλυβος είναι χτισμένος στα χώματα που άλλοτε ανθούσε η αρχαία πόλη Μήθυμνα, η οποία ευτύχησε να γίνει σπουδαίο εμπορικό, βιοτεχνικό και καλλιτεχνικό κέντρο με διασυνδέσεις στη Μικρά Ασία, όπου είχε αποικίες. Συμμετείχε στην Αθηναϊκή Συμμαχία, στον Πελοποννησιακό Πόλεμο και κατελήφθη από τους Ρωμαίους. Ακολουθεί μια δύσκολη περίοδος με πειρατικές επιδρομές και καταλήψεις από Σαρακηνούς και Σταυροφόρους. Από τον 11ο αιώνα το νησί καταλαμβάνουν οι Γενοβέζοι, οι οποίοι έμειναν στο νησί για έναν αιώνα περίπου.

Η ονομασία Μόλυβος προήλθε από παραφθορά του Mont d’ olives (λόφος με ελιές), καθώς ο τόπος έβγαζε (και βγάζει ως σήμερα) εξαιρετικό λάδι. Οι Γενοβέζοι κατακτητές ενίσχυσαν τα τείχη του, προώθησαν την καλλιέργεια της ελιάς και των προϊόντων της, αναδεικνύοντας τη Μήθυμνα σε σπουδαίο εμπορικό κέντρο. Την περίοδο της Τουρκοκρατίας υπήρξε διοικητικό κέντρο των κατακτητών στη βόρεια Λέσβο.

Κατά τη διάρκεια του 18ου αι., οι κάτοικοι του νησιού ελέγχουν το εμπόριο, με αποτέλεσμα την οικονομική ευρωστία και τη δημιουργία αστικής τάξης. Όμως, έρχονται δύσκολα χρόνια με τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922. Ασφαλώς, θα πρέπει να αναφέρουμε πως το νησί δεν διέπρεψε μόνο στο εμπόριο, αλλά υπήρξε και γενέτειρα του πνεύματος και της τέχνης.

Κάτω στο λιμάνι…

Ξεκινώντας τη βόλτα μας στο Μόλυβο από ψηλά, στη βάση του Κάστρου του, θα κατηφορίσουμε μέσα από τις γειτονιές του, απολαμβάνοντας την υπέροχη θέα. Μπορούμε, βέβαια, να ξεκουραστούμε για λίγο σε κάποιο από τα γραφικά καφέ ή να χαζέψουμε τα μαγαζιά και την αγορά του στα σκεπαστά δρομάκια του. Αφού πάρουμε μια γεύση από τον οικισμό, θα κατηφορίσουμε ως το λιμάνι του με τις ψαρόβαρκες, τα σκάφη και τον ταρσανά, όπου οι εργασίες δεν σταματούν ποτέ. Οι ψαράδες απλώνουν τα δίχτυα στην προκυμαία και ετοιμάζονται για την επόμενη ψαριά. Στα ταβερνάκια που απλώνουν τα τραπέζια τους δίπλα στη θάλασσα θα απολαύσουμε ντόπιους μεζέδες αλλά και ολόφρεσκα θαλασσινά που θα συνοδεύσουμε με το φημισμένο ντόπιο ουζάκι.

Αξίζει να περπατήσουμε ως την άκρη της προκυμαίας για να απολαύσουμε άλλη μια φανταστική εικόνα του Μόλυβου, να καθρεφτίζεται στα γαλήνια νερά του Αιγαίου. Από το λιμανάκι αυτό ξεκινούν και οι βάρκες για ξεναγήσεις σε κοντινές παραλίες, αλλά και σημεία με μοναδική ομορφιά. Ιδιαίτερα μαγευτική είναι η βαρκάδα την ώρα του δειλινού…

Με τα πόδια…

Εάν μας αρέσει η πεζοπορία, στη Λέσβο θα έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε αρκετές ενδιαφέρουσες διαδρομές μέσα σε κατάφυτες περιοχές ή με θέα θάλασσα.

Μια πολύ ενδιαφέρουσα πεζοπορική διαδρομή είναι αυτή που ξεκινά από το Μόλυβο με κατεύθυνση την Εφταλού. Από το κεντρικό δρόμο στην αρχή και στη συνέχεια στον παράδρομο που οδηγεί στις Θερμές Πηγές Αργένου. Φθάνουμε ως τη Συκαμιά με το γραφικό λιμανάκι της και το εκκλησάκι της Παναγιάς της Γοργόνας πάνω στον πελαγίσιο βράχο. Μια διαδρομή τρεισήμισι ωρών περίπου (με τα διαλείμματα) που έχει ενδιαφέρον.

Συμβουλή! Δεν ξεχνάμε να φοράμε τα κατάλληλα παπούτσια για περπάτημα, καπέλο, μακρύ παντελόνι και μπλουζάκι βαμβακερό με μανίκι (όχι ραντάκι, για να μην καούμε στους ώμους). Επίσης, φοράμε πάντα αντηλιακό στο πρόσωπο και στα ακάλυπτα σημεία του σώματος. Προτιμούμε να ξεκινήσουμε νωρίς το πρωί, γιατί ο ήλιος δεν αστειεύεται… Καλό είναι βέβαια να έχουμε μαζί μας κάποιο συνοδό που να ξέρει την περιοχή. Στον Δήμο θα μας πληροφορήσουν σχετικά.

Αξίζει να δείτε ακόμα στη Λέσβο:

• Τα αρχοντικά της Μυτιλήνης στις γειτονιές Κιόσκι και Σουράδα.
• Το Κάστρο των Γατελούζων.
• Το μητροπολιτικό ναό του Αγίου Αθανασίου (17ος αι.), το Αρχαιολογικό Μουσείο, το Λεσβιακό Σπίτι, τη Λαογραφική Έκθεση, το παραδοσιακό σπίτι της Μαρίας Βλάχου, την εκκλησία του Αγίου Θεράποντα (19ος αι.), το Μουσείο του Θεόφιλου και το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης.
• Την Παλιά Αγορά της Μυτιλήνης.
• Το Μοναστήρι του Ταξιάρχη στον Μανταμάδο.
• Τη γραφική Αγιάσο και την εκκλησία της Παναγίας (1170).
• Την Πέτρα και το εκκλησάκι της Παναγίας της Γλυκοφιλούσας στον βράχο.
• Το λιμανάκι στη Σκάλα Συκαμνιάς με την Παναγιά τη Γοργόνα.
• Τη Σκάλα Ερεσσού με τα κρυστάλλινα νερά.
• Το Απολιθωμένο Δάσος στο Σίγρι.
• Το Μουσείο Ελαιολάδου στο χωριό Αγία Παρασκευή.
• Τον αρχαιολογικό χώρο του Μέσσου, στην Αγία Παρασκευή.
• Το Πλωμάρι για ουζάκι.
• Το πέτρινο μονότοξο γεφύρι της Κρεμαστής (3 χλμ. από Αγία Παρασκευή).

Δραστηριότητες:

• Θαλάσσια σπορ στις οργανωμένες παραλίες.
• Ιστιοπλοΐα.
• Πεζοπορίες σε κατάφυτα μονοπάτια που βρίσκονται σε όλο το νησί (για περισσότερες πληροφορίες απευθυνθείτε στο Σωματείο Δ/χων Ξεναγών ΒΑ Αιγαίου και Νήσων: 22510 43818).

Οι καλύτερες παραλίες:

Τάρτι, Βατερά, Σκάλα Ερεσσού, Άγιος Ερμογένης, Εφταλού, Μελίντα και Κρυφή Παναγιά, παραλία Πέτρας.

Τι θα φάτε:

Κολοκυθολούλουδα γεμιστά με ρύζι και αρωματικά χόρτα ή με τυρί, γιαπράκια (ντολμαδάκια), σαρδέλες Καλλονής, γκιουζλεμέδες (τυροπιτάκια), κρεμμυδοντολμάδες, λαδοτύρι, ολόφρεσκα ψάρια και θαλασσινά που θα συνοδεύσετε με ντόπιο αυθεντικό ουζάκι.

Τι θα αγοράσετε:

Λαδοτύρι Μυτιλήνης, ξυλόγλυπτα, στάμνες και χαλβά από την Αγιάσο, σαρδέλες Καλλονής, ούζο Πλωμαρίου.